Instalowanie systemów monitoringu ma przede wszystkim na celu zwiększenie bezpieczeństwa, ograniczenie przestępczości oraz poprawę wykrywalności już popełnionych przestępstw. Czy rzeczywiście monitoring działa? Co pokazują statystyki?
W 2009 r. przeprowadzono analizę 44 badań obejmujących monitorowane obszary na terenie Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Okazało się, że systemy monitoringu były najbardziej skuteczne na parkingach – odnotowano spadek przestępczości o 51%. Jeśli chodzi o transport publiczny, spadek wyniósł 23%. Natomiast w innych miejscach publicznych (np. na ulicach) spadek ten wyniósł jedynie 7%.
Podobna analiza z 2002 r. dała podobne wyniki – 41% spadku liczby przestępstw na parkingach, natomiast wskaźniki dla transportu publicznego i innych miejsc publicznych nie były znaczące. Jednak wyniki te były krytykowane ze względu na to, że trudno było oddzielić wpływ samej instalacji monitoringu od np. skutków poprawy oświetlenia ulic. Przyjmuje się więc, że za korzystne zmiany może odpowiadać połączenie kilku czynników.
Badanie sprawdzające skuteczność monitoringu na stacjach metra w Sztokholmie wykazało, że przestępczość spadła o 25% w monitorowanych miejscach. Jednak stwierdzono, że ok. 15% tych przestępstw po prostu przeniosło się w pobliskie okolice, gdzie monitoringu nie było.
W Polsce nie ma wielu danych wskazujących jednoznacznie na skuteczność monitoringu. Jednak raport NIK zatytułowany „Funkcjonowanie monitoringu wizyjnego” z 2014 r. wskazuje, że wnioski dotyczące skuteczności systemu można wyciągnąć pośrednio z liczby ujawnionych zdarzeń oraz wydatków na usuwanie skutków wandalizmu. W latach 2010-2012 systemy monitoringu wizyjnego zarejestrowały ponad 113 tysięcy zdarzeń. Z kolei w pięciu miejscowościach odnotowano niższe wydatki na usuwanie skutków wandalizmu w 2012 r. niż w latach 2010 i 2011. Działanie monitoringu wizyjnego w Poznaniu zostało pozytywnie ocenione przez policję – zwiększyła się wykrywalność czynów zabronionych; system pełnił także funkcję prewencyjną. Natomiast w Warszawie w znacznej większości przypadków nastąpił spadek liczby zdarzeń w obszarze monitorowanym, a zdaniem 4/5 mieszkańców poziom bezpieczeństwa w mieście się poprawił.
W jednym z katowickich gimnazjów przeprowadzono badanie wpływu monitoringu na zagrożenia mogące wystąpić w budynku szkoły oraz na poczucie bezpieczeństwa osób znajdujących się w szkole. W trakcie badania w szkole było zainstalowanych 14 kamer (wewnątrz budynku). Większość badanych uczniów klas II i III zadeklarowała, że czuje się w szkole bezpiecznie, natomiast pierwszoklasiści w większości (64%) odpowiedzieli na to pytanie przecząco. Jeśli chodzi o wpływ monitoringu na zachowanie, większość uczniów w ogóle nie zwracała na niego uwagi. Jeśli chodzi o subiektywną ocenę korzystnego wpływu monitoringu, uczniowie wskazali mniejszą ilość napisów na ścianach oraz mniej kradzieży. Natomiast rodzice uczniów oceniali monitoring korzystniej – 70% uznało, że ich dzieci są bezpieczne w szkole, a 80% – że monitoring jest przydatny do kontrolowania osób wchodzących do szkoły wewnątrz. Nauczyciele też pozytywnie ocenili monitoring – zdaniem 97% może on poprawić sytuację pod względem problemów wychowawczych, zdaniem 88% wpływa on na zmniejszenie zjawiska dewastacji w szkole, 75% uznało, że monitoring wpływa na ograniczenie agresji wśród uczniów, a ok. 50% – że pomaga walczyć z kradzieżami.